1.E.4. Trajnim profesional dhe njohuri të specializuaraMisioni për gjetje të fakteve nga Dipl. Ing. FH Gregor Hoffmann dhe Ing. Daniela Morgenbesser rreth komunës së Suharekës 2010-08-18 – 2010-08-21
lk-projektniederösterreich/wien GmbH
find solutions. achieve success. assure future. Page 2
find solutions. achieve success. assure future. Page 3
Situata e tanishme – prodhimtari e lakrës, lulelakrës
Aftësi të mira bujqësore Punë dore e mirë Gjysëm komerciale Sisteme të ujitjes të teknologjisë
së ulët Ushqyeshmëri të bimëve bazuar
në përvojë Numër të vogël të varieteteve Numër të vogël të pesticideve Përhapje të lartë të “Fluturës së
bardhë të lakrës” (Pieris brassicae)
Përhapje të lartë të “Mizës së bardhë të lakrës” (Aleyrodes proletella)
Buxhet të ulët për investime
find solutions. achieve success. assure future. Page 4
Influencimi i faktorëve – prodimtari e lakrës, lulelakrës
Përhapje e gjerë e lakrës dhe varieteteve të lulelakrës
Kultivimi në shtretër Menaxhim sezonal dhe
modern i dëmtuesve Plehërimi gjatë kohës së
kultivimit dh zhvillimit të bimëve
Kursim i resurseve, sistemeve të ujitjes (afër bimës)
Kualitete unike, të vjelura të shëndetshme = me deponim me kohëzgjatje = qasje konstante në treg = çmim të qëndrueshëm
find solutions. achieve success. assure future. Page 5
Opsionet në të ardhmen dhe sugjerimetprodhimtari e lakrës dhe lulelakrës
Rritje e varieteteve Menaxhim të integruar të
dëmtuesve IPM, matje në bazë të përvojës të zhvillimit të dëmtuesve
Mekanizim të mbjelljeve të lakrës
Mekanizim të vjeljes të lakrës, standardizim të kutive për deponim të lakrës
Deponime qendrore për lakër të shëndetshme, menaxhim të kualitetit
find solutions. achieve success. assure future. Page 6
Situata e tanishme – prodhimtari të domateve
Aftësi të mira bujqësore Punë dore të mirë Bimë me kohëzgjatje të shkurtë
verore/të vjeshtës (6-9 tuba të domateve)
Një domate / asnjë domate në linjë Serra të ulëta Mbjellje e shpeshtë Pa sistem të shtresave Pa mbulesa/ hijezim Sisteme të ujitjes të teknologjisë së
ulët Ushqyeshmëri të bimës në bazë të
përvojës Sasi e vogël e varieteteve Sasi e vogël e pesticideve Pa insekte bëmirëse Buxhet të ulët për investime
find solutions. achieve success. assure future. Page 7
Faktorët e influencës –prodhimtaria e domateve (serra)
Bimë e shëndetshme me kohëzgjatje
Kondensim i ulët gjatë natës / kontroll të fungicideve
Densitet i lartë /m² Ventilim i qëndrueshëm Nxehtësi gjatë verës Ujitja afër bimës Sisteme pikë pikë, plehërim IPM Specializim në 1-2 kultura Prodhimtari të domates gjatë tërë
vitit Vizita të pakta në fermë
find solutions. achieve success. assure future. Page 8
Opsionet në të ardhmen dhe sugjerimet –prodhimtaria e domateve (serra
Specializimi në prodhimtari gjatë tërë vitit
Fushat demonstruese Fillimi me sisteme me shtresa Plehërimi (plehu transportohet
përmes ujit për ujitje) dosatron, etj. Edukimi për konsulent të perimeve Vizita të pakta të konsulentëve Monitorimi i zhvillimit të
dëmtuesve (konsulenti) IPM, sugjerime për kohën e
spërkatjes së fungicideve dhe pesticideve
Prodhimtari të standardizuar të domateve për Supermarkete
Insektet bëmirëse
find solutions. achieve success. assure future. Page 9
Situata e tanishme e prodhimtarisë së mollës
Shartesa të forta të kultivimit Punë dore e mirë, motivim i lartë Vendosje të ulëta të fruteve Pa sisteme me shtylla dhe me tela Pa kultivim në mes të radhëve Degë të mëdha Degë të ujit Mekanizëm individual për
menaxhim të dëmtuesve Pa kuti të standardizuara Individualizmi është shumë i lartë Pa etiketim Mungesë të hollash për investimet
e nevojshme Ujitje me vërshim
find solutions. achieve success. assure future. Page 10
Faktorët influencues – prodhimtaria e mollëve
Trungjet të balansuara Vendosje të lulëzimit, plehërimit Varietetet për polen, mollët a egra Vendosje e frutave Rënie natyrore e frutave dhe
krasitjes së frutave Thyerja e Alternitetit Ujitje Radhë të pastra Shtigje të pastra (kultivim) IPM, menaxhim i integruar i
dëmtuesve Kontroll të morrit Krasitje profesionale gjatë dimrit Kontroll të degëve të ujit gjatë
verës
find solutions. achieve success. assure future. Page 11
Opsionet dhe sugjerimet për të ardhmen– prodhimtari e mollës
Ndërrimi në sisteme me shtylla dhe tela
Kurse trajnuese për krasitje Mbjellje të kryqëzuar të fidaneve
të egra për polineizim Kultivim i radhëve dhe shtigjeve /
kontroll të barërave Sistemi i ujitjes në radhë Ndërrim të shartimeve nga fidanet
në M27, M9 / P9 Standardizim të marketingut të
mollës Ambalazhim për „Suhareka
Golden “, Suhareka Breaburn, Suhareka Jonagold, Suhareka Reka Granny….
find solutions. achieve success. assure future. Page 12
Situata e tanishme – prodhimtari e rrushit (verës)
Punë dore shumë e mirë Është parë praktika më e mirë disa
herë Numër i madh i varieteteve të bardha
dhe të kuqe Kontroll i mirë i dëmtuesve dhe
sëmundjeve Mungesë e pesticideve Pa etiketim Nuk ka marketing të përgjithshëm
„rrushi i Suharekës “ Nuk ka më prodhimtari të venës Nuk ka aftësi për prodhimtari të Rakisë
dhe Venës për shkak të privatizimit të kooperativave
Prodhimtari e verës ka humbur sasi të madhe të sipërfaqes dhe ende është duke humbur (autostrada)
find solutions. achieve success. assure future. Page 13
Opsionet në të ardhmen / çështjet – prodhimtaria e rrushit (verës)
Vendosja dhe fillimi i brendit të “Rrushi Suharekës” (Dielli i Suharekës)
Shpërndarja e “rrushit të verës” (prodhuesit e venës)
Përkrahja e eksportit të Rrushit të Suharekës
Përkrahje (teknike dhe monetare) ndërrimi nga rrushi i venës në prodhimtari të rrushit
Ujitja, sistemet pikë pikë IPM, kurset për krasitje dhe
prerje Prodhimtari e verës (private)
find solutions. achieve success. assure future. Page 14
Përshtypjet e përgjithshme – rurale përkundër zhvillimit urban
Suhareka është komunitet në rritje dhe me prosperitet
Ndërmarrjet do të jenë në kërkim t tokës Autostrada do të marr sipërfaqe të tokës Prodhimtaria bujqësore është duke u zhvilluar afër
apo edhe në vetë qytetin
Bujqësia duhet të zgjerojë sipërfaqen e sa – ngris intensitetin, mekanizimi do të ketë nevojë për tokë
Zakonisht me modernizimin sipërfaqja e tokës bujqësore rritet në masë të madhe
Toka zvogëlohet – dhe çmimet pritet të ngrihen
Themelimi i një ndërmarrje për konservim të tokës, blerje dhe ndarje në pronësi të fermerëve dhe të komunës për të siguruar ardhmëri bujqësore
find solutions. achieve success. assure future. Page 15
Përshtypjet e përgjithshme – zhvillimi bujqësor dhe ndotja
Trajnimi për higjienë të fushës dhe bimës
Ngritje e kontrollit mbi barojat në të gjitha kulturat
Barojat janë konkurrues i kulturës për ujë, hapësirë dhe ushqime
Strehim të sëmundjeve dhe dëmtuesve
Pastrim të fushave të ndotura Grumbullim të plastikës (bujqësore
dhe jo-bujqësore) Reciklim, kontroll të mbeturinave
përmes qytetit Nxënësit pastrojnë fushat, duke ndalur
në rrugë dhe harrojnë