L i t e r a t u r h i n w e i s e
A u s g a b e n :
Erstausgaben :
Bella, D. Hoeschelius, Augustae Vindelicorum 1607 Anekdota, N. Alemannus, Lugduni 1623, Coloniae 1669 Aedificia, Beatus Rhenanus, Basiliae 1531
Gesamtausgaben :
Maltretua, Corpus Byzantinae Historiae, Parisiis 1662/63, Venetiis 1729, mit lat. Übersetzung
Dindorf, Corpus Scriptorum Historicorum Byz. I - I I I , 1833/ 38
H. B. Dewing - G. Dewing, Prooopius with an English trans-lation, The Loeb Classical Library I - V I I I , London 1914/40
J . Haury, Lipsiae I (1905), I I (1905, Neudruck 1936), I I I 1 (1906), I I I 2 (1913), davon Editio stereotype correctior von G. Wirth, Lipsiae I (1962), I I (1963), I I I (1963), IV (1964).
Ausgaben der Gotenkriege:
D. Comparetti, La guerra gotica di Procopio di Cesarea, Fonti per la storia d'Italia 23-25, Roma 1895/98 mit Über-setzung
D e r G o t e n k r i e g , Ü b e r s e t z u n g e n in A u s w a h l
Lateinisch:
Leonardo Aretino, De bello Italico adversus Gothos, Fuligno 1470, 1507, 1534
Chrislophorus Persona (Gotenkrieg), Romae 1506 H. Grotius, Historia Gothorum, Amstelodami 1655
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM
L I T E R A T U R H I N W E I S E 1253
Deutsch: Fr. Kanngießer, Kriegsgeschichte I - I V , Greifswald 1827/31 D. Coste, Gothenkrieg (Die Geschichtsschreiber der deut-
schen Vorzeit 7), Leipzig 1885, 19222
A. Keller, Der Untergang der Ostgoten. Ausgewählte Ab-schnitte aus Prokops Gotenkrieg (Voigtländers Quellen-bücher 63). Exzerpte bei Dieterich, Byzantinische Quellen zur Länder- und Völkerkunde I - I I , Leipzig 1912
A. Keller, Der Gotenkrieg. Auszüge (Kriegsgeschichtliche Bücherei 35-36), Berlin 1938
Italienisch : Rossi-Compagnoni, in : Collana degli antichi scrittori greci
volgarizati, Milano 1828/30
Französisch : O. Paradin, Bellum Gothicum, Lyon 1578 Fumée Sieur de Qenillé, Bellum Vandalicum et Gothicum,
Paris 1587
Englisch: H. Holcroft, Historiae, London 1653
Russisch : S. P. Kondratjev, Prokopij iz Kesarii. Vojna s gotami (Akade-
mija nauk, Ins t i tu t istorii), Moskva 1950
Rumänisch: H. Mihäescu, Procopius din Caesarea, Räzboiul cu Gotii,
Traducere si introducere de H. Mihäescu, Bucuresti, Edi tura Academici Republicii Populäre Romine 1963
Slowenisch : K. Gantar, Procopije iz Cezarije. Pod Justinianovim zezlom
(Prokopios von Kaisareia. Unter dem Zepter von Ju-stinian) Ljubl jana 1961 (Ausgewählte Texte aus Prokop, vornehmlich aus den Gotenkriegen).
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM
1254 L I T E R A T U R H I N W E I S E
A u s g e w ä h l t e s S c h r i f t t u m
Amore, Α., Procopio di Cesarea, Enciclopedia Cattolica X , 1935, 35
Astuti, G., Polemichet ta Procopiana, Archivo Giuridico 131/1944, 232-245
Balàzs, J., A gazai iskola Thukydides - t anu lmánya i - Gli s tudi tucididei della scuola di Gaza, Magyar- Görög Tanul-mányok - Ούγγροελληνικαί Μελέται 11, Budapes t 1940
Beck, H. G., Beiisar - Phi lanthropenos. Das Belisarlied der Palaiologenzeit, Serta Monacensia, F ranz Babinger zum 15. 1. 1951 als Fes tgruß dargebracht , Leiden 1952, 46-52
Benedicty, R., Die Milieu-Theorie bei P rokop von Kaisareia, Byzant . Zeitschrif t 55/1962, 1-10
Benedicty, R., A Thuleról szóló e thnographiai exkurzus a kaisareiai Prokopiosnál, Ant ik Tanu lmányok - Studia Ant iqua 10/1963, 59-65
Benedicty, R., Procopios ' Bericht über die slavische Vorzeit. Beiträge zur historiographischen Methode des Procopios von Kaisareia, J a h r b . ö s t e r r . Byzan t . Ges. 14 (1965), 51-78
de Boor, G., Römische Kaisergeschichte in byzantinischer Fassung I I I , Byzan t . Zeitschrift 2/1893, 195-211
Braun, H., Procopius Caesariensis quatenus imi ta tus sit Thucydidem, Diss. Er langen 1885
Braun, H., Die Nachahmung Herodots durch Prokop, Pro-g r a m m Nürnberg 1894
Bréhier, L., Le monde byzant in I—III, Par is 1947, 1949, 1950
Brückner, M., Zur Beurtei lung des Geschichtsschreibers Procop von Caesarea, P rog ramm Ansbach 1896
Bücheler, F., Procopiana, Rhein . Museum LXII I /1908 , 152-155
Burn, A. R., Procopius and the Is lands of the Ghosts, The English Historical Review 70/1955, 258-261
Bury, J. B., The Homeric and the historic Kimmerians , Klio 6/1906, 79-88
Bury, J. B., The Oracle in Procopius B. G. I 24, Byzant . Zeitschrift 15/1906, 45-46
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM
LITERATURHINWEISE 1255
Bury, J. Β., History of the Later Roman Empire from the Death of Theodosius I . to the Death of Just inian (395-565) I, I I , London 1931
Cantarella, R., La Διήγησις ώραιοτάτη του θαυμαστού έκείνου λεγομένου Βελισαρίου. Testo critico con una appendice : Sulla fortuna della leggenda di Belisario, Studi Bizantini 4/1935, 153-202
Caspar, E., Geschichte des Paps t tums I, I I , 1930-1933 Comparetti, D., Maledicenze Procopiane, Raccolta di scritti
in onore di Lumbroso, Milano 1925, 68-76 Coster, C. H., Procopius and Boethius, Speculum 23/1948,
248-287 Dahm, F., Prokopius von Cäsarea, ein Beitrag zur Historio-
graphie der Völkerwanderung und des sinkenden Römer -tums, Berlin 1865, 462-498
Dahn,J., Die Könige der Germanen, 1-6 München 1861-1871, 7-9 Leipzig 1844-1902
Delbrück, H., Geschichte der Kriegskunst, Bd. I I Die Ger-manen, Berlin 1921
Dewing, Η. Β., The accentual cursus in Byzantine Greek prose with especial reference to Procopius of Caesarea, Transactions of the Connecticut Academy of Arts and Sciences, 14/1910, 417-461
Diehl, Ch., Justinien et la civilisation byzantine au VI. siècle, Paris 1901
Diehl, Ch., Théodora, impératrice de Byzance, Paris o. J . Downey, β., Paganism and Christianity in Procopius, Church
History 18/1949, 89-102 Duwe, Α., Quatenus Procopius Thucydidem imitatus sit,
Programm Jever 1885 Duwe, Α., Die Attrakt ion des Relativpronomens bei Prokop
von Caesarea, Programm Jever 1898 Eckhardt, H., Zur Charakteristik des Prokop und Agathias
als Quellenschriftsteller für den Gotenkrieg, Programm Königsberg 1864
Enßlin, W., Zu den Grundlagen von Odoakers Herrschaft, Serta Hoffileriana 381-388, Agram 1940
Enßlin, W., Rex Theodoricus inlitteratus ?, Hist. Jahrbuch 1940, 391-396
Enßlin, W., Einbruch in die antike Welt : Völkerwanderung, in Historia Mundi, Band V : Frühes Mittelalter, Bern
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM
1256 L I T E R A T U R H I N W E I S E
Enßlin, W., Theodorich der Große, München 19592
Fink, L., Das Verhältnis der Aniobrücken zur mulvischen Brücke in Prokops Gotenkrieg, Diss. Berlin 1907
Freixas, Α., El languaje de Procopio, Anales de Filología Clàssica, Buenos Aires 4/1947-1949, 125-150
Freixas, Α., Temas de Procopio de Cesarea, Anales de Hi-storia Antigua y Medieval, Buenos Aires 1949
Freixas, Α., Otros temas de Procopio de Cesarea, Anales de Historia Antigua y Medieval, Buenos Aires 1952
Freixas, Α., El peso de las almas. Aldrededor de un texto de Procopio de Cesarea, Anales de Historia Antigua y Me-dieval, Buenos Aires 1956
Fuchs, S., Die Schlacht im Apennin 552 v. Chr., Forschungen und Fortschritte, 1943, 234-236
Gantar, K., Kaiser Just inian als kopfloser Dämon, Byzant. Zeitschrift 54/1961, 1 -3
Gantar, K., Kaiser Justinian, „jenem Herbststern gleich". Bemerkung zu Prokop Aed. I 2/10, Museum Helveticum 19/1962, 194-196
Gantar, K., Prokops Schaustellung der Tapferkeit, 2 i va An-tika 11/1962, 283-286
Gantar, K., Der betrogene Justinian, Byzantinische Zeit-schrift 56/1963, 4-5
Gantar, K., Bemerkungen zu Prokops Kriegsgeschichte, Ziva Antika 12/1963, 357-364
Geiß, H., Geld- und naturalwirtschaftliche Erscheinungs-formen im staatlichen Aufbau Italiens während der Goten -zeit, Stut tgar t 1931
Ginetti, L., L 'I tal ia Gotica in Procopio di Caesarea, Siena 1904
Gordon, C. D., Procopius and Just inian 's financial policies, Phoenix 13/1959, 23-30
Grecu, V., Bemerkungen zu Prokops Schriften. I . Das Ver-hältnis der Anekdota zu dem Geschichtswerk über die Kriege, Académie Roumaine, Bulletin de la section hi-storique, X X V I I I 2/1947, 233-240
di Gregori, L·., L'esercito bizantino in Procopio di Cesarea, Bessarione Ser. I I , Anno 2/1901-1902, Vol. I , 62-63, 246-258
de Groot, A. W., Untersuchungen zum byzantinischen Prosarhythmus (Procopius von Caesarea), Groningen 1918
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM
LITERATURHINWEISE 1257
Grosse, R., Römische Militärgeschichte von Gallienus bis zum Beginn der byzantinischen Themen Verfassung, Berlin 1920
Gfundlach, W., Quaestiones Procopianae, Programm Hanau 1861
Haenßler, F., Byzanz und Byzantiner. Ihr Bild im Spiegel der Überlieferung der germanischen Reiche im frühen Mittel-alter, Diss. Bern 1960
Haller, J., Das Paps t tum. Idee und Wirklichkeit, 1. Band, Basel 1951
Hansen, Α., Wer veranlaß te die Berufung der Vandalen nach Afrika ? Eine historische Untersuchung gegen Prokop Vand. 1/3, Dorpat 1842
Hartmann, F. J., Untersuchungen über den Gebrauch der Modi in den Historien des Prokop von Cäsarea, Programm Regensburg 1903
Hartmann, L. M., Untersuchungen zur Geschichte der by-zantinischen Verwaltung in Italien 540-750, Leipzig 1889
Hartmann, L. M., Geschichte Italiens im Mittelalter, Leipzig 1897, 1900, Gotha 1903, 1915
Haury, J., Procopiana, Programm Augsburg 1891 Haury, J., Procopiana I I , Programm München 1893 Haury, J., Zur Beurteilung des Geschichtsschreibers Proco-
pius von Caesarea, Programm München 1896 Haury, J., Über die Stärke der Vandalen in Afrika, Byz.
Zeitschrift 14/1905, 527-528 Haury, JDie letzten Ostgoten, Blätter f. d. bayerische
Gymnasialschulwesen 51/1915, 18-20 Haury, J., Prokop und der Kaiser Justinian, Byzant. Zeit-
schrift 37/1937, 1-9 Helbing, R., Die Präpositionen bei Herodot und anderen Hi-
storikern, Beiträge zur historischen Syntax der griech. Sprache 16, Würzburg 1904
Henning, R., Die Einführung der Seidenraupenzucht ins By-zantinerreich, Byzant. Zeitschrift 33/1933, 295-312
Henning, R., Terrae incognitae I - I V , Leyden 1936-1939 Hertz, R., Kaiser und Basileus im Osten, Rheinisches Mu-
seum 101/1958, 192 v. Herwerden, H., Prokopiana, Mnemosyne 9/1881, 104-112,
149-166 v. Herwerden, H., Ad Procopium, Mnemosyne 34/1906, 40-58,
35/1907, 324-334
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM
1258 L I T E R A T U R H I N W E I S E
Hodgkin, Th., Theodoric the Goth, the barbarian champion of civilisation, Neue Ausgabe 1923
Holmes, W. G., The Age of Just inian and Theodora, I , I I , 1905-1907
Holtzmann, R., Die Italienpolitik der Merowinger, Fest-schrift für J . Haller, Stut tgar t 1940
Honigmann, E., Die Ostgrenze des byzantinischen Reiches von 363 bis 1071 nach griechischen, arabischen, syrischen und armenischen Quellen, Brüssel 1935
Jackson, H., On an Oracle in Procopius de bello Gothico I 7, Journal of Philology, 30/1906, 225-228
Jenkins, Cl., Procopiana, The Journal of Roman Studies 37/1947, 74-81
Jorga, Ν., Medaillons d'histoire byzantine (1 Procope), By-zantion 2/1925, 237-241
Jung, JGeographisch-historisches bei Procopius von Caesarea, Wiener Studien 5/1883, 85-115
Kallenberg, H., Germanus Just inians Vetter, nicht Neffe, Berliner Philolol. Wochenschrift 35/1915, 991-992
Kallenberg, H., Prokopiana I - I I I , Rheinisches Museum 71/ 1916, 246-269, 507-526, 74/1925, 155-163
Kauchtschischwili, S., Die Angaben von Prokopius Cae-sariensis über Georgien (georgisch), Bulletin du Musée de Géorgie, 4/1931, 315-372 und Bull, du Musée de Géorgie 7/1933, 121-192
Kawar, J., Procopius on the Ghassanids, Journal of the American Oriental Society, 77/1957, 79-87
Kawar, J., Procopius and Arethas, Byzant. Zeitschrift 50/1957, 39-67 und 262-382
Kawar, J., Procopius and Kinda, Byzant. Zeitschrift 53/1960, 74-78
Kirchner, K., Bemerkungen zu Prokops Darstellung der Perserkriege des Anastasios, Jus t in und Justinian, Pro-gramm Wismar 1887
Koepp, W., Ult ima omnium Thyle (I. Die Lage der Thyle), Wissensch. Zeitschrift der Universität Greifswald, I 3/1951/2, 6-18
Korbs, O., Untersuchungen zur ostgotischen Geschichte. I Das Kriegsjahr des Prokop, Diss. Jena 1913
Kraus, F. F., Die Münzen Odovacars und des Ostgotenreiches Halle 1928
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM
L I T E R A T U R H I N W E I S E 1259
Krumbacher, K., Geschichte der byzantinischen Lit teratur, I . v. Müllers Handbuch der klass. Altertumswissenschaft I X 1 (2. Auflage), München 1897
Lavagnani, B., Belisario in Italia, Storia di un anno (535/536), Att i dell' Academia di Scienze ed Arti di Palermo, Ser. IV, vol. V I H , 1947/48
Lebermann, ΝBeiisar in der Lit teratur der romanischen und germanischen Nationen, Diss. Heidelberg 1899 (Ree. A. L. Stiefel, Studien zur vergleichenden Literaturge-schichte 1/1901, 136-139)
Lieberich, H., Studien zu den Proömien in der griech. und byzant. Geschichtsschreibung, I / I I , Programm München 1898/1900
Lintzel, M., Der historische Kern der Siegfriedsage, Berlin 1934
Litzica, C., Das MeyeriscKe Satzschlußgesetz in der byzan-tinischen Prosa (mit einem Anhang über Prokop v. Caesa-rea), Diss. München 1898
Maas, P., Die Rhythmik der Satzschlüsse bei dem Historiker Prokopius, Byzant . Zeitschrift 21/1912, 52-53
Maspero, J., Φοιδεράτοι et στρατιώται dans l 'armée byzantine au VI siècle, Byzant . Zeitschrift 21/1912, 97-109
Mommsen, Th., Ostgothische Studien, Neues Archiv der Ge-sellschaft f. ältere deutsche Geschichtskunde 14/1889, 225 ff. u. 453 ff., 15/1890, 181 ff. = Gesammelte Schriften, VI, 302 ff.
Moravcsik, (?., Byzantinoturcica I . Die byzantinischen Quellen der Geschichte der Türkvölker, 2. Auflage Berlin 1958
Midier, Α., Das Heer Just inians (nach Prokop und Agathias). Philologus 71/1912, 101-138.
Novak, O., E s ta ta Issa d i rut ta dai Goti ? Att i del V. Con-gresso Internationale di Studi Biz. I , Roma 1939, 239-251
Ostrogorsky, G., Geschichte des byzantinischen Staates, Handbuch der Altertumswissenschaft von I . v. Müller, X I I 1/2, München 1952.
Patch, Η. B., The Beginning of the Legend of Boethms, Speculum 22/1947, 443-445
Patch, Η. Β., Procopius and Boethius, Speculum 23/1948,287 Pekkanen, J., Procopius and the Periplus of Arrian, Eranos
62/1964, 40-51
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM
1260 L I T E R A T U R H I N W E I S E
Pfeüachifter, β., Der Ostgotenkönig Theodorich der Große u. die katholische Kirche, Kirchengeschichtliche Studien I I I , 1. u . 2. H e f t , 1896
v. Ranke, L., Weltgeschichte IV 2, Leipzig 1883, 285-312 R E = Real-Encyclopädie der classiachen Altertumswissen-
schaft , Neue Bearbei tung von Wissowa, Kroll, Mittelhaus, hieraus verschiedene Artikel, namentl ich „Prokopios von Kaisare ia" von B. Rubin , S tu t tga r t 1954 (RE X X I I 2)
Reiprich, B., Über numerische Angaben im Bello Gothico des Prokop v. Caesarea, P rogramm Groß-Streli tz 1885
Rubin, B., Zur Kaiserkri t ik Ostroms, At t i del V i l i . Congresso Internat ionale di Studi Bizantini , Palermo 1951, 453-462
Rubin, Β., Der Fü r s t der Dämonen. Ein Beitrag zur In ter -preta t ion von Prokops Anekdota , Byz. Zeitschrift 44/1951, 469-481
Rubin, B., Prokopios von Caesarea. Eine Zentralgestalt der oströmischen Geschichtsschreibung, Forschungen und For tschr i t te 29/1955, 20-25
Rubin, B., Germanische und semitische Einflüsse auf den spätant iken Schicksalsgedanken, Ελληνικά, Παράρτημα 9/1958, 17-24
Rubin, Β., Das Zeitalter Jus t in ians I . , Berlin 1960 (grund-legendes Werk)
SchefÜein, J., De praeposi t ionum usu Procopiano, Diss. Er-langen 1893
Schmidt, L., Älteste Geschichte der Langobarden, Diss. Leipzig 1894
Schmidt, L., Geschichte der deutschen S tämme bis zum Aus-gang der Völkerwanderung. I . Die Ostgermanen2 , Mün-chen 1934 , I I . 1. Die Westgermanen, München 1938
Schmidt, L., Geschichte der Vandalen2 , München 1942 Schmidt, L., Die letzten Ostgoten, Abh. Akademie Berlin
1943, Phil.-hist. Klasse Nr . 10 Schreiner, H., Über die älteste Form derBelisarsage, Byzant .
Zeitschrift 21/1912, 54-64 Schubart, W., Jus t in ian und Theodora, München 1943 Schwartz, E., Zu Cassiodor und Prokop, SB d. Bayer . Aka-
demie d. Wies., Phil.-hist. Abt . 12, München 1939 Schwartz, E., I . Vigiliusbriefe, I I . Zur Kirchenpolit ik J u -
stinians, SB d. Bayer . Akademie d. Wise., Phil .-hist . Abt . 2, München 1940
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM
L I T E R A T U R H I N W E I S E 1261
Schwyzer, E., Die sprachlichen Interessen Prokops von Cae-sarea, Festgabe für H. Blümner, Zürich 1914, 303-327
Sieglin, W., Die blonden Haare der indogermanischen Völker des Altertums, München 1935
Soyter, G., Prokop als Geschichtsschreiber des Vandalen- und Gotenkrieges, Neue Jahrbücher f. Antike und deutsche Bildung 2/1939, 97-108
Soyter, G., Die Glaubwürdigkeit Prokops, Sixième Congrès international des Etudes byzantines, Alger, Paris 1940, 64-65, vgl. auch Byzant. Zeitschrift 44/1951, 541-545
Stein, E., Geschichte des Spätrömischen Reiches, Bd. I, Wien 1928, Histoire du Bas-Empire, Band I I , Paris-Brüssel-Amsterdam 1949
Sundwall, J., Abhandlungen zur Geschichte des ausgehenden Römertums, Ofversigt of FinskaVetenskap- SocietensFör-handlingar Bd. L X 1917/18, Nr. 2
Teuffei, W. S., Procop-us, Allg. Zeitschrift für Geschichte 8/1847, 38-79 ( = Studien und Charakteristiken, Leipzig 1871, 191-236)
Vasiliev, Α. Α., Histoire de l'empire byzantin, trad, du russe par P. Brodin et A. Bourguina, préface de Ch. Diehl, Paris 1932
Vasiliev, Α. Α., Justin the First. An Introduction to the Epoch of Justinian the Great, Dumbarton Oaks Studies I, Cambridge, Massachusetts 1950 (Ree. Honigmann, By-zantion 20/1950, 337-351)
Veh, O., Zur Geschichtsschreibung und Weltauffassung des Prokop von Caesarea I - I I I , Wissenschaftliche Beilage zum Jahresbericht des Gymnasiums Christian-Ernestinum, Bayreuth 1951-1953
Winkler, S., Zur Problematik der Volksbewegungen unter Justinian, Studii Ciasice 3/1961, 429-433
Wirth, G. Mutmaßungen zum Text von Prokops,, Gotenkrieg" Helikon 4/1964, 153-210.
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM
Brought to you by | provisional accountUnauthenticated | 137.30.242.61Download Date | 6/30/14 2:34 PM