หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

1

ภาพรวมหลกสตร

หลกสตรนออกแบบมาเพอใหเจาหนาทสาธารณสขสามารถศกษาไดดวยตนเองมเนอหา

ในภาคทฤษฎทจะเปนหลกการพนฐานและมตวอยางประกอบจากกรณศกษาทเกดขนหากไดอาน

ท�าความเขาใจเนอหากจะสามารถน�าองคความรทไดรบไปใชในการด�าเนนงานตอไปในอนาคต

เปาประสงคของหลกสตร

เปาประสงคของหลกสตรการพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน

ดานสารเคมและรงสระดบพนทส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข(ครก.)เพอใหทมทรบผดชอบงาน

ดานนไดมองคความรส�าหรบการด�าเนนงานและสามารถถายทอดองคความรใหแกผอนไดระดบหนง

โดยใหมองคความรดานสารเคมและรงสบทบาทของหนวยงานสาธารณสขการประเมนความเสยง

การสรางความตระหนกแกชมชนการจดท�าแผนรบมอการเตรยมการดานLogisticsการบรหาร

จดการศนยพกพงการประเมนผลกระทบตอสขภาพแบบเรงดวนการสอสารความเสยงและไดเหน

ตวอยางการด�าเนนงานในกรณศกษาตางๆซงเนอหาทออกแบบนจะเนนใหครอบคลมถงกจกรรม

ทสอดคลองกบบทบาทการด�าเนนงานของหนวยงานสาธารณสข

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

2

รายนามผรวมพฒนาหลกสตรการพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน

ดานสารเคมและรงส ระดบพนท (คร ก.) ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข

บทท1 การด�าเนนงานตอบโตภาวะฉกเฉนสารเคมและรงส ดร.สรอยสดาเกสรทอง

คณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

บทท2 องคความรสารเคมและการเลอกใชอปกรณปองกน ดร.อารญเกตสาคร

อนตรายสวนบคคล คณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

บทท3 หลกเบองตนในการปองกนอนตรายจากรงส นายนฤพนธเพญศร

ส�านกงานปรมาณเพอสนต

บทท4 หลกการประเมนความเสยงดานสารเคมและรงส ดร.สรอยสดาเกสรทอง

คณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

บทท5 การสรางความตระหนกและการเตรยมความพรอม นางนพมณสงวนพงศ

ในการรบมอภยพบตแกชมชน ส�านกงานสาธารณสขจงหวดชลบร

บทท6 การจดท�าแผนเผชญเหตภาวะฉกเฉน นายไพฑรยงามมข

ส�านกสขาภบาลสงแวดลอม

ส�านกอนามยกรงเทพมหานคร

บทท7 การเตรยมการดานLogisticsและการบรหารจดการ นายไพฑรยงามมข

ศนยพกพง ส�านกสขาภบาลสงแวดลอม

ส�านกอนามยกรงเทพมหานคร

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

3

บทท8 การประเมนผลกระทบตอสขภาพแบบเรงดวน ดร.สรอยสดาเกสรทอง

คณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

บทท9 การสอสารความเสยง ดร.พญ.ฉนทนาผดงทศ

ส�านกงานปองกนควบคมโรคท8

จงหวดอดรธาน

บทท10 ประสบการณการจดการดานสาธารณสข นางจนทรทพยอนทวงศ

ในภาวะฉกเฉนภยสารเคมและสงแวดลอม โรงพยาบาลระยอง

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

4

โครงสรางของหลกสตร

เนอหาโดยรวมในหลกสตรน ประกอบดวยเนอหาทงหมด 10 บท ซงออกแบบมาให

สอดคลองกบบทบาทหนาทของเจาหนาทสาธารณสขในงานตอบโตภาวะฉกเฉนดานสารเคมและรงส

ประกอบดวย

บทท1 :การด�าเนนงานตอบโตภาวะฉกเฉนสารเคมและรงส

บทท2 :องคความรสารเคมและการเลอกใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

บทท3 :หลกเบองตนในการปองกนอนตรายจากรงส

บทท4 :หลกการประเมนความเสยงดานสารเคมและรงส

บทท5 :การสรางความตระหนกและการเตรยมความพรอมในการรบมอภยพบตแกชมชน

บทท6 :การจดท�าแผนเผชญเหตภาวะฉกเฉน

บทท7 :การเตรยมการดานLogisticsและการบรหารจดการศนยพกพง

บทท8 :การประเมนผลกระทบตอสขภาพแบบเรงดวน

บทท9 :การสอสารความเสยง

บทท10:ประสบการณการจดการดานสาธารณสขในภาวะฉกเฉนภยสารเคมและสงแวดลอม

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

5

แผ

นการ

สอ

น

บทท

หวขอ

เนอห

าระ

ยะเว

ลารป

แบบก

ารสอ

น

1กา

รด�าเนน

งานต

อบโต

ภาวะ

ฉกเฉ

น

สารเคม

และ

รงส

-ควา

มหมา

ยและ

ประเภท

ของส

าธาร

ณภย

ภาว

ะฉกเ

ฉน

ภยพบ

ตแล

ะภาว

ะฉกเ

ฉนทา

งสาธ

ารณสข

-วง

จรกา

รเกด

อบตภ

ยแล

ะขนต

อนกา

รด�าเนน

งานใ

นแตล

ะ

ระยะ

-บทบ

าทหน

าทขอ

งหนว

ยงาน

ทเกย

วของ

-บท

บาทข

องหน

วยงา

นสาธ

ารณ

สขกบ

การด

�าเนน

งาน

ภาวะ

ฉกเฉ

น

2ชว

โมง

-บรร

ยาย

-อภป

ราย

-แลก

เปลย

น

ประส

บการ

ณ

2อง

คคว

ามรส

ารเค

มแล

ะการ

เลอก

ใช

อปกร

ณปอ

งกนอ

นตรา

ยสวน

บคคล

-ราย

ละเอ

ยดขอ

งเอก

สารข

อมลค

วามป

ลอดภ

ยดาน

เคมภ

ณฑ

-คว

ามส�า

คญขอ

งโปร

แกรม

WISER

และ

ALO

HAก

บการ

ตอบโ

ตภาว

ะฉกเ

ฉนขอ

งเจา

หนาท

สาธา

รณสข

-อปก

รณปอ

งกนอ

นตรา

ยสวน

บคคล

3ชว

โมง

-บรร

ยาย

-อภป

ราย

-แลก

เปลย

น

ประส

บการ

ณ

3หล

กเบอ

งตนใ

นการ

ปองก

นอนต

รายจ

าก

รงส

-ควา

มเขา

ใจเก

ยวกบ

รงสแ

ละพล

งงาน

นวเค

ลยร

-ประ

เภทข

องวส

ดกมต

รงส

-การ

ปองก

นอนต

รายจ

ากรง

สเขา

สราง

กาย

-สาร

กมตร

งสแล

ะรงส

กบกา

รน�าม

าใชป

ระโย

ชน

-ผลข

องรง

สทมต

อมนษ

ย

-อบต

เหตท

างรง

ส

-หลก

ปฏบต

ในภา

วะฉก

เฉนท

างรง

ส

3ชว

โมง

-บรร

ยาย

-อภป

ราย

-แลก

เปลย

น

ประส

บการ

ณ

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

6

บทท

หวขอ

เนอห

าระ

ยะเว

ลารป

แบบก

ารสอ

น

4หล

กการ

ประเมน

ความ

เสยง

ดานส

ารเค

ม

และร

งส

-วต

ถประ

สงคแล

ะประ

โยชน

ทได

รบจา

กการ

ประเ

มน

ความ

เสยง

-ควา

มหมา

ยของ

สงคก

คาม

และค

วามเ

สยง

-วธก

ารปร

ะเมน

ความ

เสยง

โดยใ

ชแผน

ภม(R

iskm

atrix

)

3ชว

โมง

-บรร

ยาย

-อภป

ราย

-แลก

เปลย

น

ประส

บการ

ณ

5กา

รสรา

งควา

มตระ

หนกแ

ละกา

รเตร

ยม

ความ

พรอม

ในกา

รรบม

อภยพ

บตแก

ชมชน

-แนว

คดใน

การจ

ดการ

ภยพบ

ตในอ

ดตแล

ะปจจ

บน

-หลก

การจ

ดการ

ภยพบ

ตโดย

อาศย

ชมชน

เปนฐ

าน

-ขน

ตอนก

ารจด

การค

วามเ

สยงภ

ยพบตโ

ดยอา

ศยชม

ชน

เปนฐ

าน

2ชว

โมง

-บรร

ยาย

-อภป

ราย

-แลก

เปลย

น

ประส

บการ

ณ

6กา

รจดท

�าแผน

เผชญ

เหตภ

าวะฉ

กเฉน

และ

ระบบ

บญชา

การเหต

การณ

-แนว

คดขอ

งระบ

บบญชา

การเหต

การณ

-เปา

หมาย

และป

ระโย

ชนขอ

งระบ

บบญชา

การเหต

การณ

-แผน

เผชญ

เหต:ค

วามห

มายแ

ละขน

ตอน

-หลก

การเขย

นแผน

ฉกเฉ

น

-การ

ประส

านงา

นกบท

างรา

ชการ

และส

อมวล

ชนตา

งๆ

2ชว

โมง

-บรร

ยาย

-อภป

ราย

-แลก

เปลย

น

ประส

บการ

ณ

7กา

รเตร

ยมกา

รดาน

Log

istics

และ

การบ

รหาร

จดกา

รศนย

พกพง

-องค

ประก

อบขอ

งศนย

พกพง

ชวคร

าว

-การ

บรหา

รจดก

ารขน

สงภา

วะภย

พบต

2ชว

โมง

-บรร

ยาย

-อภป

ราย

-แลก

เปลย

น

ประส

บการ

ณ

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

7

บทท

หวขอ

เนอห

าระ

ยะเว

ลารป

แบบก

ารสอ

น

8กา

รประ

เมนผ

ลกระ

ทบตอ

สขภา

พ

แบบเ

รงดว

น

-วตถ

ประส

งคขอ

งการ

ประเ

มนผล

กระท

บตอส

ขภาพ

แบบ

เรงด

วน

-ขนต

อนใน

การป

ระเม

นผลก

ระทบ

ตอสข

ภาพแ

บบเรงด

วน

-แน

วทาง

การป

ระเม

นผลก

ระทบ

ตอสข

ภาพแ

บบเร

งดวน

ดานส

ารเค

ม

3ชว

โมง

-บรร

ยาย

-อภป

ราย

-แลก

เปลย

น

ประส

บการ

ณ

9กา

รสอส

ารคว

ามเส

ยง-ค

วามห

มาย

วตถป

ระสง

คของ

การส

อสาร

ความ

เสยง

-องค

ประก

อบขอ

งการ

ด�าเน

นการ

สอสา

รควา

มเสย

ง

-หลก

ของก

ารสอ

สารค

วามเ

สยง

-แผน

การส

อสาร

สาธา

รณะใ

นภาว

ะฉกเ

ฉน

-กลย

ทธขอ

งการ

ด�าเน

นการ

สอสา

รควา

มเสย

ง

-แน

วทาง

ส�าหรบ

เจาห

นาท

สาธ

ารณ

สขใน

การส

อสา

ร

ความ

เสยง

ในภา

วะฉก

เฉน

3ชว

โมง

-บรร

ยาย

-อภป

ราย

-แลก

เปลย

น

ประส

บการ

ณ

10ปร

ะสบก

ารณก

ารจด

การด

านสา

ธารณ

สข

ในภา

วะฉก

เฉนภย

สารเคม

และส

งแวด

ลอม

-ปญหา

สถาน

การณ

เหตก

ารณฉก

เฉนใ

นพนท

-ขนต

อนกา

รจดก

ารดา

นสาธ

ารณสข

ตอเห

ตการ

ณฉก

เฉน

-บทเ

รยนจ

ากด�า

เนนง

านรบ

มอภย

พบตด

านสา

รเคม

3ชว

โมง

-บรร

ยาย

-อภป

ราย

-แลก

เปลย

น

ประส

บการ

ณ

11กา

รดงา

นในส

ถานป

ระกอ

บการ

-การ

รบมอ

กบภา

วะฉก

เฉนข

องสถ

านปร

ะกอบ

การ

3ชว

โมง

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

8

การดงาน

การดงานในหลกสตรน โดยวตถประสงคของการดงานในสถานประกอบการทเปน

สถานประกอบการทเปนตวอยางทดในการจดการด�าเนนงานตอบโตภาวะฉกเฉนเพอใหผเขาอบรม

ไดเรยนรเกยวกบการด�าเนนงานปองกนและรบมอกบอบตภยในสวนของสถานประกอบการและ

จะไดทราบวาในการด�าเนนงานจะประสานกบทางสถานประกอบการอยางไรบางการด�าเนนการ

ในเรองน อาจจะด�าเนนการโดยจดใหผเขาอบรมไปดงานในสถานประกอบการ โดยใหวทยากร

จากสถานประกอบการเปนผบรรบายหรออาจจะเปนการเชญวทยากรจากสถานประกอบการ

มาบรรบายในสถานทจดการอบรม

ระยะเวลาในการอบรม

ระยะเวลาในการอบรม5วนโดยจะมล�าดบหวขอ/เนอหาและจ�านวนชวโมงในแตละ

หวขอดงน

วนท หวขอ/เนอหา ระยะเวลาอบรม

1 ลงทะเบยนพธเปด

ท�าการทดสอบกอนการอบรม 15นาท

การด�าเนนงานตอบโตภาวะฉกเฉนสารเคมและรงส 2ชวโมง

องคความรสารเคม และการเลอกใชอปกรณปองกนอนตรายสวน

บคคล

3ชวโมง

2 หลกเบองตนในการปองกนอนตรายจากรงส 3ชวโมง

หลกการประเมนความเสยงดานสารเคมและรงส 3ชวโมง

3 การสรางความตระหนกและการเตรยมความพรอมในการรบมอ

ภยพบตแกชมชน

2ชวโมง

การจดท�าแผนเผชญเหตภาวะฉกเฉนและระบบบญชาการเหตการณ 2ชวโมง

การเตรยมการดานLogisticsและการบรหารจดการศนยพกพง 2ชวโมง

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

9

วนท หวขอ/เนอหา ระยะเวลาอบรม

4 การประเมนผลกระทบตอสขภาพแบบเรงดวน 3ชวโมง

การสอสารความเสยง 3ชวโมง

5 ประสบการณการจดการดานสาธารณสขในภาวะฉกเฉนภยสารเคม

และสงแวดลอม

3ชวโมง

การดงานในสถานประกอบการ 3ชวโมง

การผานหลกสตร

1.ผเขาอบรมจะตองเขารวมการอบรมตลอดระยะเวลาของการอบรม

2.ผเขารบการอบรมจะมการท�าสอบความรกอนและหลงการอบรมเพอประเมนความร

และความเขาใจในเนอหาตลอดหลกสตร

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

10

แบบทดสอบความรกอน – หลงการอบรม

ค�าชแจงจงเลอกค�าตอบทถกตองทสด

1.ขอใดถกตอง

ก.WISERเปนโปรแกรมทใชในการสบคนความเปนอนตรายของสารเคม

ข.WISERสามารถบอกรายละเอยดขอมลความปลอดภยของสารเคมไดเหมอนกบSDS

ค.ALOHAสามารถจ�าลองการแพรกระจายของสารเคมได

ง.ถกทกขอ

2.สน�าเงนในสญลกษณของNFPA704หมายความวาอยางไร

ก.ชบงความเปนอนตรายตอสขภาพ

ข.ชบงความไวไฟของสารเคม

ค.ชบงความไวในการเกดปฏกรยาของสารเคม

ง. ชบงคณลกษณะพเศษของสารเคมแตละประเภท

3.DOTClassificationsแบงการขนสงสารสารเคมออกเปนกประเภท

ก.3ประเภท

ข.5ประเภท

ค.7ประเภท

ง.9ประเภท

4.RadioactivematerialsจดอยในประเภทใดตามDOTClassifications

ก.3ประเภท

ข.5ประเภท

ค.7ประเภท

ง. 9ประเภท

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

11

5.MARPLOTคออะไร

ก.โปรแกรมการแพรกระจายของสารเคม

ข.เปนโปรแกรมทใชคนหาสารเคมอนตราย

ค.เปนแผนททางภมศาสตรใชควบคกบโปรแกรมALOHA

ง. ถกทกขอ

6.การตดไฟและการระเบดจดวาเปนอนตรายทเกดจากสารเคมทางดานใด

ก.การยศาสตร

ข.กายภาพ

ค.เคม

ง. สขภาพ

7.วตถออกซไดซ(Oxydizingagent)หมายความวาอยางไร

ก.เปนวตถทตดไฟและมความไวไฟสง

ข.เปนวตถทมความเปนพษตอสขภาพสง

ค.เปนวตถทไมตดไฟแตสามารถใหออกซเจนกบสารอนเพอชวยในการลกตดไฟ

ง. ถกทกขอ

8.UNNumberประกอบไปดวยกตวเลข

ก.3ตวเลข

ข.4ตวเลข

ค.5ตวเลข

ง. 6ตวเลข

9.“LPGเบากวาอากาศและเมอรวไหวออกมาภายนอกจะมความเปนอนตรายนอยกวาNGV”

จากขอความดงกลาวเปนค�ากลาวทถกตองหรอไม

ก.ถกตอง

ข.ไมถกตอง

ค.มทงถกตองและไมถกตอง

ง. ไมมขอใดถกตองเนองจากขอมลไมเพยงพอ

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

12

10.อากาศ(Air)มน�าหนกโมเลกลเฉลยเทาไร

ก.ประมาณ21

ข.ประมาณ78

ค.ประมาณ29

ง. ประมาณ98

11.ทางเขาสรางกายของสารพษ/สารเคมสามารถเขาสรางกายไดทางใดบาง

ก.ทางการหายใจ

ข.ทางการกลนกน

ค.ทางการดดซมผานผวหนง

ง.ถกทกขอ

12.อนภาคขนาดเทาไรสามารถเขาสระบบทางเดนหายใจได

ก.นอยกวา10ไมครอน

ข.15ไมครอน

ค.มากกวา15ไมครอน

ง. 20ไมครอน

13.ถาทานตองเลอกหนากากปองกนสารเคมทสามารถเขาสระบบทางเดนหายใจทานจะมหลกเกณฑ

หรอปจจยใดในการเลอกอปกรณดงกลาว

ก.ตองไดมาตรฐานNIOSH

ข.ตองสวมใสพอดกบใบหนา

ค.ตองราคาแพงจงจะมคณภาพ

ง.ขอก.และข.ถกตอง

14.อปกรณปองกนระบบทางเดนหายใจแบงออกเปนกประเภท

ก.1ประเภท

ข.2ประเภท

ค.3ประเภท

ง. 4ประเภท

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

13

15.ชดนรภยกนสารเคม(ChemicalResistanceSuit)แบงออกเปนกประเภท

ก.7ประเภท

ข.6ประเภท

ค.5ประเภท

ง.4ประเภท

16.ขอใดเปนรงสรงสชนดไมกอไอออน

ก.รงสแกมมา

ข.รงสบตา

ค.รงสแกมมา

ง.ไมโครเวฟ

17.ขอใดไมใชการหลกการในการปองกนอนตรายจากรงส

ก.ระยะทาง

ข.เวลา

ค.เครองก�าบงรงส

ง.ใชผอนท�างานแทน

18.ขอใดเปนผลของไดรบรงสสง

ก.เปนหมน

ข.ผวหนงไหม

ค.ทองเสย

ง.ถกทกขอ

19.กรณทพบวสดตองสงสยวาเปนสารรงสไมพบการช�ารดเสยหายจะตองพนทเปนบรเวณ

โดยรอบเทาใด

ก.30เมตร

ข.50เมตร

ค.100เมตร

ง. 300เมตร

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

14

20.สารรงสชนดใดสามารถฟงกระจายในอากาศได

ก.โคบอลต-60

ข.อรเดยม-192

ค.Fe-55

ง. ไอโอดน-131

21.ขอใดไมใชแนวคดในการจดการภยพบตในปจจบน

ก.การใหความส�าคญกบการลดความเสยงจากภยพบตเปนอนดบแรกทงในระดบทองถน

และระดบประเทศ

ข.การใหชมชนรบรถงความเสยงภยของตนเองและแนวทางปฏบตเพอลดความเสยง

ค.เมอเกดเหตภยพบตผประสบภยตองรอรบความชวยเหลอจากรฐและหนวยงาน

ภายนอกชมชน

ง. ชมชนควรลดปจจยของความเสยงเชนใหชมชนยายถนฐานบานเรอนออกจากพนท

เสยงภย

จ.สรางอาคารใหทนตอผลกระทบของภยพบต

22.ขอใดมการจดการภยพบตโดยอาศยชมชนเปนฐาน

ก.ชมชนก.ก�าหนดใหเปนชมชนทมความเสยงภยสารเคมในทองถนเนองจากมโรงงาน

อตสาหกรรมอยในพนทโดยทางทองถนไดใชแผนตอบโตภาวะฉกเฉนของกรมปองกน

บรรเทาสาธารณภยมาปรบใชในชมชน

ข.ชมชนข.ใหชาวบานรวมตวกนรองเรยนปญหากลนจากสารเคมทปลอยทงจากโรงงาน

และรองขอหนวยงานภาครฐชวยด�าเนนการกบโรงงาน

ค.ชมชนค.ชาวบานรวมตวกนส�ารวจปญหาผลกระทบดานสขภาพในพนทเนองจาก

มโรงงานอตสาหกรรมเขามาตงอยในพนท และมการปลอยควนออกจากโรงงาน

และรองขอใหหนวยงานภาครฐเขามาด�าเนนการชวยเหลอแกไขโดยเฉพาะใหทองถน

ชวยเหลออยางทนทวงทกรณสารเคมรวไหล

ง.ชมชนง.ชาวบานรวมตวกนรวมคดประเมนความเสยงภยจากโรงงานอตสาหกรรม

โดยน�าขอมลทมอยไปวางแผนและหาแนวทางในการปองกนรวมกบหนวยงานทองถน

และเตรยมความพรอมหากเกดภาวะฉกเฉนทงการรวมซอมแผนกบโรงงานอตสาหกรรม

และจดท�าแผนในการฟนฟบรณะหลงการเกดภย

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

15

23.การจดการภยพบตโดยอาศยชมชนเปนฐานชมชนควรเขาไปมสวนรวมในระยะใดของการ

เกดภย

ก.ชมชนควรเขาไปมสวนรวมในทกระยะทงกอนเกดภยระหวางเกดภยและ

หลงเกดภยเนองจากคนชมชนคอผเขาใจในสภาพพนทสถานการณโอกาส

และขอจ�ากดของตนดกวาผอนและเปนผทมประสบการณจากการประสบภยมากอน

โดยบคคลกลมแรกทอาจจะตองเผชญกบภยพบตในชมชนและไมมใครรถงทรพยากร

ความจ�าเปนและความตองการของชมชนไดดเทากบคนในชมชนเอง

ข.ชมชนควรเขาไปมสวนรวมในระยะกอนเกดภย และระหวางเกดภย เนองจาก

ระยะหลงเกดภยหนวยงานตางๆ ควรมบทบาทในการชวยเหลอฟนฟเพราะศกยภาพ

ของชมชนอาจไมเพยงพอในการฟนฟบรณะและขาดปจจยในการด�าเนนการฟนฟ

ค.ชมชนควรเขาไปมสวนรวมในระยะระหวางเกดภยและระยะหลงเกดภยเนองจากการ

ในระยะกอนเกดภยควรเปนหนาทของหนวยงานทเกยวของในการเฝาระวงแจงเตอน

ประชาชน

ง. ชมชนควรเขาไปมสวนรวมในระยะระยะกอนเกดภยและระยะหลงเกดภยเนองจาก

ในระยะเกดภยควรเปนหนาทของหนวยงานดานการใหความชวยเหลอซงมความเชยวชาญ

เขามาด�าเนนการทงดานการตอบโตภาวะฉกเฉนและดานการแพทยและสาธารณสข

24.ขอใดไมใชขนตอนในการวเคราะหการเกดภยในพนท

ก.น�าขอมลจากการศกษาชมชนรวมกนจดล�าดบความส�าคญของภย

ข.น�าภยทไดจากการจดล�าดบความส�าคญมาจดท�าปฏทนการเกดภย

ค.รวมกนวเคราะหภยทเกดขนและสาเหตการเกด

ง. รวมกนศกษาวธแกไขปองกน

25.ขอใดไมไดเปนองคประกอบของคณะกรรมการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของชมชน/

หมบาน

ก.ฝายเฝาระวงและแจงเตอนภย

ข.ฝายอพยพ

ค.ฝายคนหาและชวยเหลอผประสบภย

ง.ฝายใหขอมลประชาสมพนธแกสอมวลชน

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

16

26.การด�าเนนงานจดการภยพบตการด�าเนนงานในสวนใดทมความส�าคญทสด

ก.การเตรยมความพรอม(Preparedness)

ข.การตอบโตในภาวะฉกเฉน(Emergencyresponse)

ค.การฟนฟบรณะและกอสรางใหม(Recovery)

ง. การปองกนและลดผลกระทบ(Preventionandmitigation)

27.ขอใดไมใชประโยชนของการประเมนความเสยง

ก.ท�าใหไดขอมลทมความนาเชอถอเปนทยอมรบ

ข.เพอน�ามาใชในการวางแผนก�าหนดนโยบาย

ค.เพอใหผบรหารหลกเลยงทจะใหความส�าคญตอประเดนนนๆ

ง. มขอมลส�าหรบการบรหารจดการดานLogistics

28.ท�าไมจงมความจ�าเปนทจะตองใหความส�าคญกบการเตรยมความพรอมและการรบมอดาน

อบตภยสารเคม

ก.มการใชสารเคมทมพษสารไวไฟและระเบดในกระบวนการผลตกกเกบขนสง

เพมมากขน

ข.ระยะทางการขนสงสารเคมจากแหลงผลตถงผใชไกลขน

ค.ประชาชนอาศยอยใกลแหลงสารเคมเสนทางการขนสงสารเคมเพมมากขน

ง.ถกทกขอ

29.ขอใดไมใชเปาหมายของการประเมนผลกระทบตอสขภาพแบบเรงดวนเมอมเหตการณเกด

อบตภยเกดขน

ก.เพอก�าหนดกลมเสยงและพนทเสยง

ข.เพอทราบวาหนวยบรการสขภาพในพนทเกดเหตสามารถรบมอกบปญหาหรอไม

ค.เพอน�าขอมลไปเผยแพรใหกบสอมวลชน

ง. เพอพจารณาถงความจ�าเปนในการอพยพประชาชนหรอจดทพกพงชวคราว

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

17

30.ขอใดไมใชวตถประสงคของระบบIncidentCommandSystem(ICS)

ก.เพอความปลอดภยของเจาหนาทและผประสบภย

ข.เพอความส�าเรจของการด�าเนนงาน

ค.เพอสรางชอเสยงใหกบองคกร

ง. เพอการใชทรพยากรอยางคมคา

31.จากเหตการณสนามทเคยเกดขนในประเทศไทยจดวาเปนภยทมระดบความรนแรงหรอการ

จดการอยในระดบใด

ก.1

ข.2

ค.3

ง.4

32.การจดตงศนยพกพงชวคราวตองพจารณาถงองคประกอบในเรองใดบาง

ก.สถานท

ข.โครงสรางของศนยพกพงชวคราว

ค.ปจจยความจ�าเปนขนต�าของศนยพกพงชวคราว

ง.ถกทกขอ

33.ตามมาตรฐานIHR2005เรองรงสและนวเคลยรมเปาหมายการด�าเนนงานอยางไร

ก.จงหวดมฐานขอมลการใชและการจดเกบ

ข.ทมงานSRRTมความพรอมในการตอบโตภาวะฉกเฉน

ค.มกลไกในการสอสารความเสยงเมอเกดเหตการณ

ง.ถกทกขอ

หลกสตร

การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข (คร ก.)

18

34.การสอสารความเสยงควรเปนอยางไร

ก.มเนอหาทางวชาการทละเอยดทสดเทาทท�าได

ข.สรางชองทาง/วธการใหเนอหาทจะสอสารไดครอบคลมกลมเปาหมายและตรงตาม

วตถประสงคทตงไว

ค.ควรเปนการสอสารชองทางเดยวไมจ�าเปนตองใหประชาชนหรอหนวยงานอนสอสารกลบ

ง. ผสอสารควรแสดงความคดเหนเพมเตมรวมไปกบขอมลทสอสาร

35.ประเดนใดทชวยสนบสนนใหการสอสารความเสยงเกดประสทธภาพ

ก.ความนาเชอถอของขอมล

ข.ความเชอมน/ไววางใจระหวางผสงและรบขอมล

ค.ชวงเวลาทเหมาะสมในการสอสารขอมลเรองนนๆ

ง.ถกทกขอ

หลกสตรการพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน

ดานสารเคมและรงส ระดบพนท

ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข

(คร ก.)

ค�าน�า

เอกสารการสอนหลกสตร การพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน

ดานสารเคมและรงส ระดบพนท (คร ก.) ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข ของส�านกโรคจากการ

ประกอบอาชพและสงแวดลอมเลมนเปนเอกสารทพฒนาขนส�าหรบใชในการอบรมทมเจาหนาท

สาธารณสขในพนททท�างานดานการตอบโตภาวะฉกเฉนดานสารเคม และรงส ใหมความร

ความเขาใจในเรองการเตรยมการการตอบโตกบปญหาภาวะฉกเฉนทางดานสาธารณสขทงนเนอหา

ในหลกสตรไดผานการทบทวนและวเคราะหถงบทบาทหนาทของเจาหนาทสาธารณสขทเกยวของ

กบการด�าเนนงานในเรองน

สารบญ

หนา

b ภาพรวมหลกสตร 1

b เปาประสงคของหลกสตร 1

b รายนามผรวมพฒนาหลกสตรการพฒนาศกยภาพทมปฏบตการตอบโตภาวะฉกเฉน 2

ดานสารเคมและรงสระดบพนท(ครก.)ส�าหรบเจาหนาทสาธารณสข

b โครงสรางของหลกสตร 4

b แผนการสอน 5

b การดงาน 8

b ระยะเวลาในการอบรม 8

b การผานหลกสตร 9

b แบบทดสอบความรกอน-หลงการอบรม 10