GRENZGESCHICHTE(N)FRONT UND EVAKUIERUNGFIETSTOCHT • FAHRRADROUTE • CYCLING ROUTE
2
53 km
20Auf der Karte Große Informationstafel - Wanderroute
67
85
65
14
16
13Nachdem Sint Odilienberg am 27. Januar 1945 nach der
Beendigung der Operation Blackcock von britischen
Einheiten eingenommen wurde, lief die Hauptlinie der
britischen 7th Armoured Division entlang der Linie
Linne-Montfort-Posterholt, wobei Vlodrop und Lerop
noch von deutschen Einheiten besetzt waren. Britische
Kommandos versuchten bereits am Abend des 27. Ja-
nuar, unter dem Codenamen Operation Lion, die Brücke
Merum-Herten-Lerop von von deutschen Verteidigern
FAHRRADROUTE 2GRENZGESCHICHTE(N): FRONT UND EVAKUIERUNG
Diese Fahrradroute ist Teil des Projektes Grenzge-
schichte(n). Im Mittelpunkt stehen Ereignisse während
des Zweiten Weltkrieges. Das Projekt befasst sich mit
der Geschichte und den Erzählungen aus dieser Zeit
in der Grenzregion. Die Gemeinden Niederkrüchten,
Roerdalen und Roermond möchten Sie über diese Ge-
schehnisse informieren und gemeinsam für Freiheit
und Frieden eintreten. Neben dieser Fahrradroute
wurden zwei weitere Fahrradrouten und eine Wander-
route erschlossen. Flyer erhalten Sie bei den Gemein-
den Niederkrüchten, Roerdalen und Roermond, beim
VVV Midden-Limburg und dem Hotel Fletcher Bosrijk.
Diese Fahrradroute führt Sie entlang verschiedener
Orte, an denen sich besondere Geschehnisse des
Zweiten Weltkrieges ereignet haben. Sie gibt Ihnen
eine Vorstellung von der Besetzung und Befreiung die-
ser Region und verdeutlicht die schweren Gefechte
und Vorbereitungen der Kämpfe während des Winters
1944/1945.
tiert wurde. Ende 1944 kam die Front immer näher an
Roermond heran. Um Sabotageaktionen zuvorzukom-
men, wurden alle wehrfähigen Männer zur Zwangsarbeit
in Deutschland gezwungen. Zuerst tauchten die meis-
ten bei Verwandten und Freunden unter. Erst nachdem
die lokale deutsche Miliz vierzehn Männer und Jungen
zum Tode verurteilt hatte, meldeten sich fast 2.800 Män-
ner und Jungen zum Arbeitseinsatz in Deutschland.
Dass es noch so viele wehrhafte Jungen und Männer in
Roermond gab, hatte die deutsche Besatzung nicht er-
wartet. Über ein Arbeitslager in Wuppertal wurden die
Männer auf verschiedene Arbeitslager und Fabriken in
Deutschland verteilt. Dutzende von ihnen kehrten auf-
grund von Erschöpfung, Krankheit und alliierten Bom-
bardierungen nicht nach Hause zurück.
Folgen Sie der Route Richtung Knotenpunkt 85, aber
folgen Sie den Schildern in Richtung des Denkmals für
getötete Kinder.
Auf der Karte Informationstafel und Denkmal Maalbroek
Folgen Sie der Route so wie Sie gekommen sind zu-
rück, bis Sie sich wieder am Knotenpunkt 86 befinden.
zu befreien. Ein Teil des Kommandos lief hierbei auf der
Höhe der Schleuse in einen deutschen Hinterhalt. Am
19. Februar wurden die britischen Frontpositionen vom
amerikanischen 8th Armored Division eingenommen.
Am 26. Februar gab es einen Angriff vom amerikani-
schen 58th Armored Infantry Battailon (Teil der 8AD) auf
das Brückenhauptquartier in Linne und Lerop, u. A. um
die deutschen Verteidiger über die exakte Stelle zu täu-
schen, an der die Amerikaner vor hatten die Rur zu über-
queren (Operation Grenade). Hierbei wurde u. A. das
Linner Heideland nach schweren Kämpfen geräumt.
82
64Auf der Karte Informationstafel - Roermond als Frontstadt
17
86 zwischen 17 und 86
Zwischen Knotenpunkt 17 und 86 fahren Sie an einer
Stelle in Roermond vorbei, von wo aus der größte Teil
der jungen Männer in Richtung Deutschland abtranspor-
tergebracht, bevor man sie in den Zug Richtung Norden
der Niederlande setzte. Während dieser Zugfahrten, die
u. A. wegen Schäden an den Gleisen viel länger dauer-
ten als üblich, wurden die Züge manchmal von alliierten
Jagdbombenwerfern angegriffen, die nicht wussten,
dass sich nur Zivilisten an Bord dieser Züge befanden.
Die deutschen Truppen wollten sichergehen, dass es
keine Bürger mehr in diesem Gebiet gab, wodurch das
Kämpfen und die Truppenbewegungen erschwert wur-
den. Ein Teil der Bevölkerung blieb aber in diesem Ge-
biet zurück und tauchte unter.
39
26Elmpt befand sich in den letzten Monaten vor dem Ende
des Krieges in einem relativ großen Abstand hinter der
Front und bildete somit eine perfekte Position für die deut-
sche Division und die Reservekorps. Aufgrund der großen
Truppenkonzentration in Elmpt wurden die alliierten Ge-
heimdienste aufmerksam und das Dorf wurde Ziel einiger
alliierter Bombenangriffe. So auch am 2. Februar 1945, als
ungefähr um 02:00 Uhr nachts ein schwerer Bombenangriff
86
89
67Diese Straße, die jetzige N280, bildete eine der Hauptan-
griffslinien der Deutschen in den frühen Morgenstunden
des 10. Mai 1940 und war eine der ersten Grenzüber-
schreitungen durch deutsche Einheiten in niederländi-
sches Gebiet.
20
19Auf der Karte Informationstafel -
Grenzpfahl 411 Wanderroute
Ab Knotenpunkt 19 folgen Sie ungefähr der Route, die
die Evakuierten aus der Region Roermond und dem Ge-
biet östlich der Maas gezwungen wurden, in Richtung
Brüggen zu gehen. Dort wurden Sie dann in einem
Steinzeug Rohrwerk und später in einer Dachpfannen-
fabrik sowie verschiedenen privaten Wohnhäusern un-
ten Verteidigungsarbeiten wurden von Zwangsarbeitern
aus verschiedenen Gegenden erledigt. Die Route durch-
quert u. A. den zentralen Panzergraben.
79 zwischen 56 und 79
Auch zwischen Knotenpunkt 56 und 79, auf der rechten
Seite des Weges, sind Schützengräben von der ersten
Linie der Maas-Rur-Stellung zu sehen. Vor Knotenpunkt
79 befindet sich auch eine Infotafel über den Bau, die
taktische Idee und die Implementierung von der Maas-
Rur-Stellung.
Auf der Karte Informationstafel -
Maas-Rur-Stellung Melickerven
20Auf der Karte Informationstafel - Mahnmal Lüsekamp
Fragen oder Bemerkungen via
www.niederkruechten.de
www.oorlogserfgoedml.com
stattfand. Neben den schweren materiellen Schäden fand
mindestens ein deutscher Soldat hierbei den Tod. Dieser
lag schlafend auf dem Behandlungstisch des örtlichen
Arztes und wurde durch eine Bombenscherbe, die durch
die Tür des Behandlungszimmers flog, tödlich getroffen.
Morgens fing man an, die Trümmer wegzuräumen, und
setzte hierfür den Volkssturm und osteuropäische Zwangs-
arbeiter ein.
56Kurz vor dem Knotenpunkt 56 sind sowohl links als auch
rechts die Überreste der Maas-Rur-Stellung zu sehen.
Dies ist dieselbe Linie, von der Überreste bei Knoten-
punkt 19 zu sehen sind. Dies ist eine Verteidigungslinie
die Ende 1944 zur Erweiterung des bekannten Westwalls
gebaut wurde. Die Schützengräben wurden sowohl vor
als auch hinter dem Panzergraben gebaut, um die feind-
liche Infanterie abzuwehren. Der Panzergraben wurde
eingerichtet, um feindliche Panzer zu stoppen oder um-
zudrehen. Diese Situation, in der die Panzer leicht an-
greifbar waren, konnte man sich zunutze machen und
das Feuer mit Panzerabwehrwaffen eröffnen oder die
Panzer in Richtung der Minenfelder vertreiben. Die meis-
Evakuierte kehren nach der Befreiung nach Roermond zurück
Evacuees bij terugkomst in Roermond na de bevrijding
Evacuees returning to Roermond after the liberation
Quelle/bron/source: Nationaal Archief / Anefo
20Op de kaart Groot informatiepaneel - wandelroute
67
85
65
14
16
13Nadat Sint Odiliënberg op 27 januari 1945 door Britse
eenheden werd ingenomen, na het einde van Operation
Blackcock, liep de hoofdlinie van de Britse 7th Armoured
Division langs de lijn Linne-Montfort-Posterholt, waarbij
Vlodrop en Lerop nog bezet waren door Duitse een-
heden. Britse commando's deden in de avond van 27
januari onder codenaam Operation Lion reeds een
poging om het bruggenhoofd Merum-Herten-Lerop te
zuiveren. Een deel van de commando’s liep hierbij ter
FIETSROUTE 2GRENZGESCHICHTE(N): FRONT EN EVACUATIE
Deze fietsroute is een onderdeel van het project Grenzge-
schichte(n). Dit project heeft betrekking op de gebeurte-
nissen in de grensstreek tijdens de laatste periode van de
Tweede Wereldoorlog. Het gaat over de geschiedenis
(Geschichte) en over de verhalen (Geschichten) uit die pe-
riode in dit grensgebied. De gemeenten Niederkrüchten,
Roerdalen en Roermond willen u deze gebeurtenissen
gezamenlijk vertellen en daarbij ook aandacht schenken
aan het samen opkomen voor vrijheid en vrede. Naast
deze fietsroute zijn nog twee fietsroutes en een wandel-
route ontwikkeld. Flyers van de wandel- en fietsroutes
zijn verkrijgbaar bij de gemeenten Niederkrüchten, Roer-
dalen en Roermond, bij de VVV Midden-Limburg en bij
het Fletcher Landhotel Bosrijk Roermond.
Deze fietsroute voert langs verschillende plekken waar
tijdens de Tweede Wereldoorlog bijzondere gebeurtenis-
sen hebben plaatsgevonden. Het geeft de fietser een
idee van de bezetting en bevrijding van deze streek, met
nadruk op de zware gevechtshandelingen en de voorbe-
reiding daarop in de winter van 1944 en 1945.
steeds dichter bij Roermond. Om sabotageacties te
voorkomen werden alle weerbare mannen verplicht te-
werkgesteld in Duitsland. In eerste instantie doken de
meeste van hen onder bij familie en vrienden. Nadat er
door het lokale Duitse militair gezag veertien mannen
en jongens terechtgesteld waren, meldde zich bijna
2.800 mannen en jongens voor de Arbeitseinsatz in
Duitsland. Dat er nog zo veel weerbare jongens en
mannen aanwezig waren in Roermond viel buiten de
verwachting van de Duitse bezettingsmacht. Via een
werkkamp in Wuppertal werden de mannen verspreid
over diverse werkkampen en fabrieken in Duitsland.
Enkele tientallen van hen zouden door uitputting, ziekte
en geallieerde bombardementen omkomen.
Volg de route richting knooppunt 85, tot de bordjes rich-
ting het monument voor omgekomen kinderen.
Op de kaart Informatiepaneel en Monument Maalbroek
Volg de route zoals u gekomen bent terug tot u zich
weer bij knooppunt 86 bevindt.
86
hoogte van de sluis in een Duitse hinderlaag. Op 19
februari werden de Britse frontposities overgenomen
door de Amerikaanse 8th Armored Division. Op 26 februari
werd er door de Amerikaanse 58th Armored Infantry
Battailon (onderdeel van 8AD) een aanval op het brug-
genhoofd te Linne en Lerop ingezet, onder andere om
de Duitse bezetting in verwarring te brengen over de
exacte locatie van de door de Amerikanen ingezette
Roeroversteek (Operation Grenade). Hierbij werd onder
andere de Linnerheide na zware gevechten gezuiverd.
82
64Op de kaart Informatiepaneel - Roermond als frontstadt
17
86 tussen 17 en 86
Tussen 17 en 86 komt u langs een plek in Roermond,
waarvandaan het merendeel van de jonge mannen zijn
afgevoerd richting Duitsland. Eind 1944 kwam het front
beslag namen, werden de treinen soms aangevallen
door geallieerde jachtbommenwerpers, niet wetende
dat er zich burgers aan boord van de treinen bevonden.
De Duitse troepen wilden ervoor zorgen dat er zich
geen burgers meer in dit gebied zouden bevinden,
waardoor het vechten en troepenverplaatsingen be-
moeilijkt zou worden. Een deel van de bevolking bleef
echter achter en dook onder.
39
26Elmpt bevond zich in de laatste maanden voor het einde
van de oorlog op een relatief veilige afstand achter het
front, waardoor dit een goede uitvalsbasis vormt voor di-
verse divisie- en korpsreserves. Omdat er in Elmpt zo’n
grote troepenconcentratie aanwezig is, viel dit op. Daarom
werden verspreid over de frontperiode enkele bombarde-
mentsvluchten boven het dorp uitgevoerd. Zo vond op 2
februari 1945, ongeveer om 2 uur in de nacht, een zwaar
bombardement plaats. Buiten zware materiële schade vond
tenminste één Duitse soldaat hierbij de dood. Deze lag op
89
67Via deze weg, de huidige N280, vond in de vroege och-
tend van 10 mei 1940 de eerste grootschalige betreding
van Nederlands grondgebied door Duitse eenheden
plaats.
20
19Op de kaart Informatiepaneel - wandelroute grenspaal 411
Vanaf knooppunt 19 volgt u ongeveer de route die de
evacuees uit de regio Roermond en het gebied ten oos-
ten van de Maas gedwongen moesten lopen in de rich-
ting van Brüggen. Aldaar werden ze ondergebracht in
een gresbuizenfabriek en later in een dakpannenfabriek
en diverse particuliere woningen en panden, alvorens
ze op de trein richting het noorden van Nederland gezet
werden. Tijdens deze treinritten, die vanwege onder an-
dere schade aan het spoor veel langer dan normaal in
79 tussen 56 en 79
Ook tussen knooppunt 56 en 79, aan de rechterkant van
het pad, zijn loopgraven te zien van de eerste linie van
de Maas-Rur-Stellung. Vóór knooppunt 79 bevindt zich
tevens een informatiepaneel over de aanleg, het tactisch
idee en de implementatie van de Maas-Rur-Stellung.
Op de kaart Informatiepaneel -
Maas-Rur-Stellung Melickerven
20Op de kaart Informatiepaneel - Mahnmal Lüsekamp
Vragen of opmerkingen kunnen gesteld worden via
www.niederkruechten.de
www.oorlogserfgoedml.com
dat moment te slapen op de behandeltafel van de lokale
huisarts, en werd dodelijk in zijn buik getroffen door een
bomscherf die door de deur van de behandelruimte vloog.
In de ochtend begon men met puinruimen, waarbij met
name Volkssturm en Oost-Europese dwangarbeiders wer-
den ingezet.
56Vlak voor knooppunt 56 zijn zowel links als rechts resten
van de Maas-Rur-Stellung te zien, dezelfde linie waarvan
resten te zien zijn rond knooppunt 19. Dit is een verdedi-
gingswerk dat eind 1944 is aangelegd als uitbreiding van
de bekende Westwall. De loopgraven zijn zowel vóór als
achter de tankgracht aangelegd voor het afslaan van
vijandelijke infanterie. De tankgracht was ingericht om
vijandelijk tanks te laten stoppen of draaien. Profiterend
van de kwetsbare situatie van de tanks kon met anti-tank-
wapens het vuur geopend worden, of de tanks in de rich-
ting van mijnenvelden worden gedreven. De meeste
verdedigingswerken zijn gegraven en aangelegd door
dwangarbeiders uit verschillende windstreken. De route
doorkruist onder andere de centrale tankgracht
Foto des Denkmals für die
vierzehn erschossenen im Lüsekamp
Foto van het monument voor de
veertien gefussileerden in de Lüsekamp
Photograph of the memorial for the
fourteen victims at the Lüsekamp
Quelle/bron/source: Bernd Nienhaus
20On the map Information panel - hiking trail
67
85
65
14
16
13After the liberation of Sint Odiliënberg by British troops
on the 27th of January 1945, and after the closing stages
of Operation Blackcock, the 7th Armoured Division’s
main line of defense ran along the line Linne – Montfort
– Posterholt, with Vlodrop and Lerop still being in Ger-
man hands. Under codename Operation Lion, British
commandos attacked the bridgehead of Merum – Her-
ten – Lerop in the evening of the 27th of January in an
attempt to drive the German defenders out of this
CYCLING ROUTE 2GRENZGESCHICHTE(N): FRONT LINE AND EVACUATION
This cycling route is part of the project Grenzge-
schichte(n). It focusses on events that took place at the
end of the Second World War, and deals with the history
(Geschichte) and the stories (Geschichten) from that pe-
riod in the border region. The municipalities of Nieder-
krüchten, Roerdalen and Roermond want to inform you
about these events and unite in advocating freedom
and peace. Besides this cycling route two more cycling
routes and a walking trail were also developed. Flyers
can be obtained at the municipalities of Niederküchten,
Roerdalen and Roermond, at the VVV Midden-Limburg
office and at the Fletcherhotel Bosrijk.
This cycling route takes you along different sites that
saw important events during the Second World War. It
gives an idea of the occupation and liberation of this
area, with emphasis on the intense combat and the pre-
parations for these fights in the winter of 1944 and 1945.
mond were transported to Germany. At the end of 1944
the front line was closing in on Roermond. To prevent
sabotage all able-bodied men were forced to work in
Germany. At first, most of them went into hiding, helped
by friends and family. Only after the local German military
command convicted fourteen of them to death, almost
2.800 men and boys reported themselves for work in
Germany. This large number of boys and men that were
still in the city came as a total surprise for the Germans.
Via a work camp in Wuppertal these men were spread
out over different camps and factories in Germany. Do-
zens of them would not come back home as a result of
exhaustion, disease and allied bombings.
Follow the route in the direction of junction 85 and fol-
low the signs for the monument for the children of Maal-
broek when encountered.
On the map Information panel and monument Maalbroek
Follow the route back until you are again at junction 86.
bridgehead, with part of the commandos ending up in a
German ambush near the sluice. On the 19th of February
the British positions were taken over by the American
8th Armored Division. On the 26th of February the 58th
Armoured Infantry Battalion, part of the 8th Armored Di-
vision, initiated an attack on the bridgehead at Linne and
Lerop. One of the reasons for the attack was to confuse
the German defenders about the exact location of Roer
river crossing (Operation Grenade). During this attack
the Americans managed to clear the Linne heath among
other locations.
82
64On the map Information panel - Roermond als Frontstadt
17
86 between 17 and 86
Between junction 17 and 86 you pass a location in Roer-
mond from which most of the young men from Roer-
these train rides, that were often delayed due to dama-
ged railway lines, the trains were sometimes attacked
by allied fighters not knowing that only civilians were on
board. The Germans wanted to make sure no civilians
would remain in the front line to hinder the defensive ac-
tions and the movement of troops. Part of the population
would remain in the area and go into hiding.
39
26During the last months before the end of the war Elmpt
was relatively far behind the front line, making this a per-
fect location for the positioning of German division and
corps reserves. Because Elmpt saw the concentration of
large numbers of troops and vehicles, this caught the
eye of allied intelligence units. This was the reason
Elmpt was the target of a number of allied aerial bom-
bing raids. One of these large attacks took place on the
2nd of February 1945, around 2 AM. Apart from large
scale material damage, at least one German soldier was
killed. At the moment of the attack, the soldier was slee-
86
89
67This road, the N280, formed one of the German main
axis of attack during the early hours of the 10th of May,
1940, and was one of the first mayor border crossings
by German troops in the Netherlands.
20
19On the map Infoplate hiking trail landmark 411
From junction 19 you follow the approximate route the
evacuees from the Roermond region and the area east
of the Meuse river were forced to walk in the direction
of Brüggen. There, they were accommodated in a sto-
neware pipe plant, and later in a roof tile factory and va-
rious private houses, before being put on trains bound
for the northern regions of the Netherlands. During
79 between 56 and 79
Between junction 56 and 79, on the right hand side of
the path, trenches belonging to the first line of the Maas-
Rur-Stellung can be seen.
On the map Information panel -
Maas-Rur-stellung Melickerven
20On the map Information panel - Mahnmal Lüsekamp
For questions or remarks please contact us through
www.niederkruechten.de
www.oorlogserfgoedml.com
ping on the treatment table at the doctors’ office, when
he was fatally hit in his stomach by a piece of shrapnel
that flew through the door of the room. A few hours later
Volkssturm and Eastern-European forced labourers star-
ted clearing the debris.
56Before reaching junction 56, remains of the Maas-Rur-
Stellung can be seen on both the right and the left hand
side of the path. This is the same line of which remains
can be seen around junction 19. This is a defense line
that was constructed at the end of 1944 as an extension
of the infamous Westwall. The trenches ran both in front
of – and behind – the anti-tank ditch to repel enemy in-
fantry. The anti-tank ditch was constructed in a way that
forced the enemy tanks to stop or turn, after which they
would be engaged by anti-tank weapons, or the tanks
would be forced in the direction of anti-tank minefields.
Most defense lines in this area were constructed by for-
ced labourers from different areas of origin. The route
also crosses the central anti-tank ditch.
Foto eines Panzergrabens, welcher in einer
der Weststellungen eingebaut wurde.
Foto van een tankgracht welke ingebouwd
was in een van de Weststellungen
Photograph of an anti-tank ditch that was
incorporated into one of the Weststellungen
Quelle/bron/source: Dwayne Beckers
Informatiepaneel
Monument Maalbroek
LRE Luistersteen
D.B
eck
ers
op b
asi
s va
n R
oute
bure
au
AUFZEICHNUNG • AANTEKENINGEN • ANNOTATION
GRENZGESCHICHTE(N)FIETSTOCHT • FAHRRADROUTE • CYCLING ROUTE
1 2 3