Davos 2013 ws thoraxröntgen

Post on 18-Dec-2014

549 views 2 download

description

 

transcript

Das Tho

raxrön

tgen

bild

eine

 Kernkom

petenz des Hausarztes 

Davos 201

3

Christian Alfaré

„Kun

st wäscht d

en Staub

 des Alltag

s von der S

eele“

Pablo Picasso

Kirchn

er M

useu

m Davos  

Öffnu

ngszeiten

Di –

So 10 ‐

18

Strahlen

dosis

Rx

Thorax 1 Aufnahm

e

0.07

 mSv (+

 ds

0.1)

CT Tho

rax

6 –10

 mSv (x10

0 !)

10stün

dige Flugreise

0.1 mSv

100 h vor Bildschirm

 (50cm)

0.12

 mSv

Rauche

n 30

 Zigaretten

0.7 mSv

Wegen

 radioaktiv

em Blei und

 Polon

ium im

 Tabak

Belichtun

g

Positio

n

Inspirationslage

Hoh

er

Ko

ntrast

Unterpe

ntration

65 Kv

8 mAS

Mittl. K

ontrast 

Optim

um85

Kv 3 m

AS

Tiefer

Ko

ntrast

Übe

rpen

etration

95Kv 2 m

AS

Zentrierun

g? Processus

spinosi

mittig, Clavicula

Höh

e Th

 3‐4

Th 4

Links rotie

rt

Links rotie

rt

Links rotie

rt = Rechter Hilus

freiprojiziert

Rechts rotiert

Rechts rotiert = Linker Hilus

freiprojiziert

Hen

ri Cartie

r Bresson, 190

8 ‐

20

04

Ausreiche

nde Inspiration?

 (Instruktio

n!)

10 m

inCosta 5 ventral

Costa 8 do

rsal

Costa 4 ventral

Costa 9 do

rsal

Alles angeschaut? (systematische! Bildanalyse gibt Siche

rheit)

Abd

omen

Weichteile d. Tho

raxw

and

Skelett 

Pleu

ra

Zwerchfellkup

pen

Med

iastinum

Cardiovaskuläre

Strukturen

Hili

Lungen

parenchym

Med

iast

inum

schl

ank

und

mitt

elst

ändi

g

Nor

mal

befu

nd p

.a.

Her

z m

ittel

stän

dig

Gla

tt ko

ntur

iert

Nor

mal

gro

ß

Nic

ht v

erdr

eht

Vol

lstä

ndig

e A

bbild

ung

Gut

e In

spira

tion

(10.

Rip

pe)

Reg

elre

chte

Bel

icht

ung

Nor

mal

befu

nd p

.a.

Hiliglatt b

egrenzt

Schlank (< 15‐18

 mm)

Rechts tiefer als links

Aortopu

lm. Fen

ster frei

Pleu

ra anliegend

Glatt

Keine Ve

rdickung

Recessus

spitz

Zwerchfelle glatt begrenzt

und in regelrechter Höh

Nor

mal

befu

nd p

.a.

Regelrechte Gefäßzeichn

ung

Regelrechte, seitengleiche

Belüftun

g

Keine Ve

rschattungen

Keine Aufhe

llungen

Untere BW

S du

rch de

Herzschatten abgren

zbar

Regelrechte ossäre

Strukturen

Land

marken

„Rad

iolo

gisc

he A

nato

mie

der L

unge

nseg

men

te/

Loka

lisat

ions

diag

nost

ik

http://w

ww.m

evis‐research.de

/

http://w

ww.m

evis‐research.de

/

Scharf abgrenzbare Hili

Scharf abgrenzbare und

 regelrecht

breite Herzsilhou

tte

un

d Aorta

Retrosternalraum

frei

Retrokardialraum

frei

Recessus

spitz

Unauffällige knö

cherne

 Strukturen

Nor

mal

befu

nd la

tera

l

Zusatzinfos

Brustkorb, Übe

rblähu

ng

Pleu

ra

Herz, Perikard

Med

iastinum

Zwerchfell, obe

res Abd

omen

Land

marken

Fissuren

Wirbe

lkörpe

r nach caudal

abne

hmen

d dicht son

st an 

Ra

umforderun

g od

er 

Pleu

raprozess

de

nken

Zwerchfellstand

 (Seite)

Scapula

Lokalisation

eine

r Läsion

pa

lobärer

Ko

llaps ode

r Ko

nsolidation

Retrosternale

o. retrokardiale

Läsion

enInterlob

ärer

Pleu

raerguss

Med

iastinale

Ko

mpa

rtim

ente

Anterior

Sternu

m

bis ventrales Herz

Mittleres

Ventrales Herz bis WS‐

Vo

rderkante

Posterior

Hinter WS‐Vo

rderkante

Ja!

Med

iastinum

Sarkoido

se

Thym

om

Bron

chogen

e

Zyste

Herzgrösse

im

 Seitenb

ild!

Hoffm

an‐Rigler‐

Zeiche

n...

Häufiger Grund

 für Z

weitbeu

rteilung

Hilus

…Hilus…

Hilus

Der

Hilu

s •

rechter Hilus

tie

fer als linker 

Symmetrie

Glatt begrenzt

Breite der rechten

 Pulmon

alis:

< 18

 mm < 16 mm < 15 mm ?

Aortopu

lmon

ales

Fenster

„Kerbe

Hen

ri Cartie

r Bresson, 190

8 ‐

20

04

„prominen

ter“

= pathologischer Hilus?

Hilus:  Sum

mationsbild kom

plexer vaskulärer

Anatomie 

Anatomie Hilus

a = linker Hauptbron

chus

b = Interm

ediärbronchu

s

c = rechte Pulmon

alarterie

d = linke Pulmon

alarterie

Der Schlüssel zur Beu

rteilung

 des Hilus:  lateral scharf abgeb

ildet

„Gegen

prob

e“:  Trache

alband

schm

al?

Lithograph

ie „Ego“, 2005, Ian Anü

ll

Ker

ley-

Lini

en

A: l

ange

Lin

ien,

meh

rere

cm

B

inde

gew

ebss

epte

n, v

.a. a

pika

l

B: p

erip

her,

1-2c

m,

horiz

onta

l, se

nkre

cht

zur P

leur

aIn

terlo

bulä

re

Sep

ten,

bas

al

C: f

eine

s M

asch

enw

erk

durc

h Ü

berla

geru

ng z

ahlre

iche

r B-

Li

nien

„Normale Lunge“

Anatomie

Azinu

s: Luftw

eg distal

de

term

inalen

Bron

chiolus

respiratorischer 

Bron

chiolus

Alveo

len

Durchmesser 7

mm

Sekund

ärer Lob

ulus

ca. ein Dutzend

 Azini

eingegrenzt d

urch 

interlob

uläre

Septen

polygonale 3D‐Form, 1

2,5cm

Azinu

s

Seku

ndär

er L

obul

us

Sekund

ärer Lob

ulus

Mon

a Lisa

„La Giocond

a“1503

 –

1506

Leon

ardo

 da Vinci

1452

 ‐

15

19

Mittellapp

enpn

eumon

ie

Gre

nzen

2 B

ezirk

e gl

eich

er D

icht

e an

eina

nder

, las

sen

sie

sich

nic

ht m

ehr v

on e

inan

der a

bgre

nzen

Auf

hebu

ng d

er n

orm

aler

wei

se v

orha

nden

en K

ontu

r von

H

erz,

A

orta

und

Zwer

chfe

ll

Silhou

ettenp

häno

men

Spektrum

 des Normalen

,

Varianten,

„Triviales

“,

Fallstricke bekannt?

Chilaiditi‐Syndrom

Subd

iaph

ragm

ales

Gas = Perforatio

n

Aortene

ktasie

(5.2 cm)

Verbreite

rtes M

ediastinum

= Tu

mor 

„Verschattun

g“

rechts parakardial

= Pn

eumon

ie 

Pectus

excavatus

(leichte Form

 häufig)

Radiog

raph

ics.

1999;19:617‐637

„Verschattun

g“

rechts parakardial

= Pn

eumon

ie 

Markus Ra

etz, M

etam

orph

ose I (Be

uys/Hase), 

19

90/91. Eisen

, 37 x 27

 x 13 cm

,

Bilaterale Halsrippe

 mit Ko

mpression

 der A. sub

clavia

reRa

diog

raph

ics.

1999;19:617‐637

17 w

Spektrum

 des Normalen

, Varianten

, „Triviales“

Osteo

lyse

?

Ansatz Lig. costoclaviculare

Mann 26y, Tho

raxschmerzen, Lob

us

venae

azygos

„Man

 weiss

nu

r, was m

ann

kenn

t“, G

oethe 1749

 ‐

1832

Fallstrick:   „Toter

Winkel im Lun

genape

x

Tumor

?

Tumor?

Bron

chus

Ca

 li

apikal

60 w

Welche Be

fund

e sollten

 in der Praxis nicht 

üb

ersehe

n werde

n? 

Frau, 1942, „rez. Pneum

onien“

Prim

äre ziliäre

Dyskine

sie

DD bei Bronchiektasen

Postinfektiös

viral

bakteriell

fungal

NTM

 •

COPD

 •

Idiopathisch

Traktio

n –

post‐tub

ekulöse

Fbrose

postaktin

ische

Fibrose

Fibrose

(z.B. Sarkoidose)

Kollageno

se–

Lobe

ktom

ie•

Inhalatio

n/Aspiration 

Inhalatio

n von korrosiven

 Sub

stanzen

Frem

dkörpe

raspiration

Obstruktio

n –

benigner

bron

chogen

er

Tumor (z.B.“

Karzinoid“)

Bron

cholith

iasis

vergrösserte

Lymph

knoten

Amyloido

se–

nodu

läre

pulm

onale

Amyloido

se–

sekund

äre Amyloido

se•

Zöliakie

Endo

metriose

Yellow

nail‐Synd

rom

Youn

g‐Synd

rom 

immun

ologisch

prim

är–

Common

 variable im

mun

e de

ficiency

kongen

itale

Agammaglobu

linaemie

Hyper

IgE

(Job

) ‐Synd

rom

sekund

är–

Chem

othe

rapie

Immun

supp

ressive

Therapie

Maligno

m (z.B. C

LL)

kongen

ital

anatom

isch

Skoliose, Pectus

excavatum

Marfan‐Synd

rom

Trache

obroncho

megalie

(Mou

nier–K

uhn Synd

r.)

Lungen

sequ

ester

Williams–Campb

ell‐Syndrom

ande

res

zystische

Fibrose

Prim

är ziliäre

Dyskine

sie

(Kartagene

r)–

α1‐Antitrypsin‐Mangel

Defectiv

e

ENaC

protein

Diffuse Panb

ronchiolitis

Relapsing

polychon

dritis

Rheu

matoide

Arthritis

System

ischer Lup

us

erythe

matod

es•

Sjögren‐Synd

rom

Bechterew

chronisch en

tzün

dliche

 Darmerkrankungen

Apikaler

Pn

eumotho

rax

Parenchym‐Bullae

60 w

Welche Be

fund

e könn

en „leicht“

üb

ersehe

n werde

n? 

Frau, 19y, 

Spon

tanp

neum

otho

rax

rechts

Sekund

ärer Spo

ntanpn

eumotho

rax

rechts

Fallp

räse

ntat

ion

5.12

.201

2, P

hilip

p Ba

rdel

li/ C

hris

tian

Alfa

Mann, 32y, R

aucher, Tho

raxschmerzen

Fallp

räse

ntat

ion

5.12

.201

2, P

hilip

p Ba

rdel

li/ C

hris

tian

Alfa

CT‐Tho

rax vom 28.08.2012

Fallp

räse

ntat

ion

5.12

.201

2, P

hilip

p Ba

rdel

li/ C

hris

tian

Alfa

Pulm

onale

Langerhanszellhistio

zytose

/ Histio

zytosis

X

Mann 65

y, Che

ck up

Mann 65

, Che

ck up

Markus Ra

etz, *1941

Danke!

And

reas Steinauer, C

hefarzt R

adiologie Uster

Dani Ritscher, Pne

umologe, Lun

genp

raxis Morgental, 8038 Zürich 

Alberto Giacometti, Tête

qu

i

rega

rde, 1928

Danke Ihre Aufmerksam

keit!